تعیین نیاز سرمایی و گرمایی در ارقام بومی زیتون استان فارس یکی از عوامل مهم جهت رشد و نمو بهینه درخت زیتون می­ باشد. این پژوهش به منظور بررسی تعیین نیاز سرمایی جوانه گل زیتون و تعیین نیاز سرمایی ارقام زیتون با استفاده از روش یوتا و یوتا مثبت و مقایسه این مدل­ ها با نیاز سرمایی آزمایشگاهی و ارائه روشی کارا برای اندازه­ گیری نیاز سرمایی در منطقه انجام شد. دراین پژوهش نیاز سرمایی و گرمایی ارقام ’ فیشمی تخم کبکی‘ ، ’ دزفول ‘ ، ’ زرد‘ ، ’ دهقان‘ و’ شیراز ‘ تعیین شد. جهت تعیین نیاز سرمایی، قلمه­ هایی از شاخه یک ساله ارقام زمانی­ که دمای محیط به 12 درجه سانتی­ گراد رسید، جمع­ آوری شدند. قلمه­ ها به مدت 0، 100، 200، 300، 400، 500، 600، 700، 800، 900، 1000، 1100، 1200، 1300، 1400، 1500، 1600، 1700و 1800 ساعت در دمای 5 درجه سانتی گراد قرار داده شدند. نیاز سرمایی ارقام فیشمی تخم کبکی، دزفول، زرد، دهقان، شیراز به ترتیب 900، 1000، 900 تا 1000، 1000 تا 1100 و 900 ساعت برآورد شد. روش یوتا مثبت روش کاراتری نسبت به روش یوتا برای تعیین نیاز سرمایی بود و داده­ های آن با نتایج به دست آمده از طریق روش آزمایشگاهی نزدیک­ تر بود. نیاز گرمایی ارقام از مرحله پایان خفتگی تا تمام گل به ترتیب 2/199، 1/272، 2/245، 321 و 3/209 درجه رشد روز (growing degree days) برآورد شد. نتایج نشان داد که رقم فیشمی تخم کبکی دارای کمترین نیاز سرمایی و رقم دهقان بیشترین نیاز سرمایی را داراست. بنابراین رقم فیشمی تخم کبکی با نیاز سرمایی و گرمایی کمتر را می توان در مناطق نیمه گرمسیر برای کاشت پیشنهاد نمود. متن کامل این مقاله به زبان انگلیسی می باشد. لطفا برای مشاهده متن کامل مقاله به بخش انگلیسی مراجعه فرمایید.لطفا برای مشاهده متن کامل این مقاله اینجا را کلیک کنید.

هدف: به منظور بررسی نیاز سرمایی و گرمایی ارقام تجاری بادام، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار برنامه ریزی و در آزمایشگاه دانشگاه شهرکرد در سال 1396 اجرا شد. روش پژوهش: در این آزمایش فاکتور اول، شامل ارقام تجاری بادام در پنج سطح (مامایی، ربیع، سفید، شاهرود 7 و شاهرود 12) و فاکتور دوم شامل سرمادهی در هفت سطح (100، 200، 300، 400، 500، 600 و 700 ساعت در دما 4-7 درجه سانتی گراد) بود. به محض القای خواب در جوانه ها از هر رقم، تعداد 75 شاخه تهیه و به یخچال با دمای 4 تا 7 درجه سانتی گراد منتقل شدند. پس از سرمادهی از یخچال خارج و در محیط گلخانه، در محلول آب و ساکارز قرار داده شدند و وضعیت شکوفایی جوانه های گل بررسی شد. یافته­ ها: نتایج نشان داد که نیاز سرمایی و گرمایی در ارقام سفید و مامایی کم تر از متوسط نیاز سرمایی و گرمایی کل ارقام بودند. رقم سفید 170 ساعت نیاز سرمایی و 5886 درجه ساعت رشد نیاز گرمایی و رقم مامایی 170 ساعت نیاز سرمایی و 7707 درجه ساعت رشد نیاز گرمایی داشتند. رقم ربیع نیاز سرمایی کم تر و نیاز گرمایی بیش تر از متوسط کل ارقام داشت اما در رقم شاهرود7 هر دو نیاز سرمایی و گرمایی بیش تر بود. رقم شاهرود7 به 5/220 ساعت سرما و 10958 درجه ساعت رشد گرما جهت شکوفایی گل نیاز داشت. از طرف دیگر رقم شاهرود 12 به عنوان رقمی با نیاز سرمایی بالا و نیاز گرمایی پایین شناسایی شد. نتیجه ­گیری: به طورکلی نتایج نشان داد نیاز سرمایی و گرمایی ارقام مختلف در مدل های مختلف متفاوت بود. در بین ارقام این آزمایش رقم شاهرود 12 دارای بالاترین نیاز سرمایی و گرمایی بود.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.

شناخت پتانسیل های اقلیمی مناطق برای تنوع و استعدادیابی محصولات کشاورزی از اهمیت زیادی برخوردار است. زرشک یکی از محصولات کشور ایران، از تغییرات و ناهنجاری های اقلیمی آسیب می بیند. در پژوهش حاضر، مراحل فنولوژیکی درخت زرشک بی دانه بر اساس مشاهدات میدانی در ایستگاه هواشناسی سینوپتیک قاین مشخص شد. برای سنجش وضعیت انباشت نیاز سرمایی بر اساس مدل ساعت سرمایی و واحد سرمایی یوتا، از آمار 18 ایستگاه هواشناسی معتبر از سال 1987 تا 2017 در مقیاس زمانی ساعتی و روزانه استفاده شد. نتایج نشان داد که زرشک شش مرحله فنولوژیکی برای تکمیل دوره رشد و نمو از اوایل فروردین ماه تا اواخر آبان ماه نیاز دارد. بیشترین نیاز دمایی در مرحله گلدهی تا نمو میوه رخ می دهد. نیاز سرمایی درخت زرشک در ایستگاه های مختلف به میزان 1050 تا 1960 ساعت با توجه شرایط اقلیمی متغیر می باشد . مشاهدات میدانی نشان داد که زرشک بی دانه در صورت عدم تأمین نیاز سرمایی کافی رنگ کامل و تجاری به خود نمی گیرد. منطقه مورد مطالعه با توجه به مدل های ساعت سرمایی و واحد سرمایی یوتا، مورد پهنه بندی قرار گرفت که بر این اساس ایستگاه قاین و زاهدان بیشترین نیاز سرمایی را به خود اختصاص داده اند. بر اساس شاخص های اعتبارسنجی مدل های مختلف برآورد کننده نیاز سرمایی از معیار ریشه میانگین مربعات استفاده شد و نتایج نشان می دهد که مدل ساعت سرمایی(CH) با توجه به اینکه ریشه میانگین مربعات (RMSE) کمتر نسبت به مدل دیگر می باشد، از عملکرد بالاتری برخوردار می باشد.